Karanlık Madde
Görülememesine rağmen evrenin büyük bir kısmı karanlık enerji ve karanlık maddeden oluşmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse karanlık madde evrendeki genişlemeyi yavaşlatırken karanlık enerji bu genişlemeyi hızlandırmaktadır. Karanlık madde, evreni bir arada tutmaya yarayan çekici güç kaynağı işlevine sahiptir.
Bu durumun en temel nedeni ise; karanlık maddenin kütle çekimiyle etkileşime girmesine rağmen, ışık enerjisini hiçbir suretle yansıtmama, soğurmama ve yaymama özelliklerine sahip olmasıdır. Oysa ki karanlık enerji tam tersine, evrenin her daim hızlanarak genişlemesine güç sağlamakta olan itici bir güç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Galaksilerin uzaklaşmasını veya birbirine tutunmasını sağlayan karanlık madde ve karanlık enerjinin evrende belli bir oranda bulunduğu da tespit edilmiştir. Bu oranlar ise yaklaşık olarak %68,3 karanlık enerji, %26,8 karanlık madde, %4,9 sıradan madde şeklinde belirlenmiştir.
Karanlık Madde Nedir?
Tarih 1930’lu yılları gösterirken İsviçreli bir astronom olan Fritz Zwicky, Saç Gökada Kümesi üzerinde incelemeler yaparken yaklaşık olarak 1000 adet galaksinin hareketlerinde bir anomali fark etti. Buna göre normalde çok hızlı hareket eden bu galaksilerin aslında parçalanması gerekirken bir şekilde bir arada durmayı başarabiliyorlardı. İşte bu bir arada durmayı sağlayan ortama karanlık madde adı verilmişti.
Gelişen teknoloji ile beraber artık astronomlar bu çekim kuvvetini çeşitli bilimsel temellere oturtabilmiş durumdadır. Buna göre evrendeki iş katmanlarda bulunan yıldızların dış katmanlarda bulunanlara göre daha hızlı dönmesi gerekirken tam tersi tespit edilmiş ve dış katmanlarda bulunan yıldızların daha hızlı döndükleri tespit edilmiştir.
Bu da yörüngeden çıkmadan yıldızların bu denli hızlı dönmesini sağlayan ve bir arada tutan bir maddenin varlığına işaret etmektedir. Bu madde tüm evreni bir arada tutmakta ve büyük bir kütleye sahip olmasına rağmen görünmez bir madde olduğundan adı da karanlık madde olarak belirlenmiştir. Ne var ki çoğu astronomun varlığından neredeyse emin olduğu karanlık madde, henüz günümüz teknolojisi ile gözle görülür şekilde ortaya koyulamamış, yalnızca birtakım hususları temellendirme amacıyla kabul görmektedir.
Karanlık Enerji Nedir?
Evrenin oluşumuna dair en güçlü teori olan Büyük Patlama (Big Bang) teorisine göre yıldızlar ve galaksiler, ortaya çıktıkları dönemden beri içerdikleri kütle çekim kuvveti nedeniyle evrenin genişlemesini yavaşlatmaktadır. Bu genişlemenin yavaşlamasını bir gün Büyük Patlama’nın tam tersi bir durumu yani Büyük Çöküş’ü getirebileceği de bu teoride bulunan bir düşüncedir.
Ne var ki bu teorinin 1990 yılında bazı astronomlar tarafından zayıflatıldığı görülmektedir. Zira bu dönemde yapılan araştırmalar, çok uzak galaksilerin yakınlardaki galaksilere göre daha hızlı birbirlerinden uzaklaştıklarını göstermiştir. Bu da evrenin yalnızca genişlediğini değil, genişleme hızının da arttığını kanıtlamıştır. Bu sayede karanlık enerji denilen enerjinin evrendeki galaksileri birbirinden uzaklaştırmaya yaradığı öğrenilmiştir.
